مژده مژده شد روشن، ُ چشم اهل دين به به          گشته جشن ميلاد مير مومنين به به

بيت حق چراغان شد ، عرش نور باران شد               از پرتورخسار فرمانده ي دين به به

اي شيعه نما شادي ، آمد از خدا هادي                    رهنماي دنيا و روز واپسين به به

چشم مصطفي روشن ، عالم همه شد گلشن                  زآفريدگار اورا آمد آفرين به به

فوج ملک از بالا، ذکر يا علي گويا                            دسته گل بر افشانندبر روي زمين به به

بر قدوم آن سرور، ريز شد گل احمر                         لا حول ولا بر آن فرخنده جبين به به

رمز هل اتي آمد ، حجت خدا آمد                           بر خاتم پيغمبر آمده نگين به به

گل نما نثار امشب ، بر قدوم يار امشب                     خانه زاد حق آمد بر ياري دين به به

نقل ها بر افشانيد ، مدح ومنقبت خوانيد                  دست حق عيان آمد ، خوش ز آستين به به

قلب (کربلايي) شاد ، زاين جشن وازاين ميلاد          از لحد کند فرياد ، تاروز پسين به به --

--نقل ازصص 61-62 شکوفه هاي غم -جلد اول-نادعلي کربلايي -انتشارات خزر -تهران ----

---(سرود در ولادت علي ابن ابيطالب  عليه السلام ) از حاج غلامرضا آذر خراساني----

مژده زميلاد ولي خدا      شاه ولايت علي مرتضي       مژده زميلاد ولي خدا  شاه ولايت علي مرتضي مژده زميلاد شه ملک دين               حجت حق مظهر جان آفرين        مفخر ايجاد وولي مبين

شير خدا وارث خيرالوري      شاه ولايت علي مرتضي-----مژده زميلاد شه انس وجان

نور خدا سرور کون ومکان              شاه هدي آيت امن وامان          اصل ولا قاسم ناروجنان

حبل متين لنگرارض وسما          شاه ولايت علي مرتضي ----

مژده زميلاد شه بوالحسن            مظهر الطاف حي ذوالمنن         وارث علم نبي موتمن

محور دين شاه زمين وزمن             فارس صفدر شه خيبر گشا      شاه ولايت علي مرتضي---

مژده که عالم همه گلزار شد        دشت ودمن تحتهاالانهار شد       کون ومکان مطلع انوار شد

جلوه کنان والد اطهار شد        شد متولد شه ملک ولا         شاه ولايت علي مرتضي---

مژده ي رحمت به همه شيعيان        خاصه بر احباب وهمه دوستان      گشت عيان جامع سر نهان

ماه رخ مرتضوي شد عيان          گشت عيان همسر خيرالنسا        شاه ولايت علي مرتضي---

--نقل از جلد اول ديوان آذر خراساني -ص 31 -چاپ سوم -1348 شمسي -انتشارات طوس مشهد ---

 -در روستاي کوچ نهارجان بيرجندوبسياري ازروستاهاي ديگراين شهرستان رسمي زيبا به نام شوخواني(شب خواني)که درواقع يک نوع مناجات باخدابوده است.مرسوم بوده وهنوزهم اجرا ميشودوبه شرح ذيل است که براي مخاطبان وکاربران جهان بيان ميگرددويکي از رسوم زيباي ماه رمضان است.هنگام سحرکه مي شوداز قديم مردم ده باصداي خروس خانه بيدارميشده اند وچون پاس دوم را خروس مي خوانده است مي فهميده اند که حالاوقت سحر خواني يا شوخواني يا همان مناجات سحرماه رمضان است وناگفته نماندکه علاوه بر صداي خروس ازروي مکان ستاره هاي آسمان مثلا دب اکبرکه به هفت دختران هم معروف است وياا زروي جايگاه سه استارکه همان سه ستاره روشن درآسمان است پي به وقت سحر مي برده اند و يا ازروي مکان ستاره ي ديگري که به ستاره سحري در نزد مردم روستامعروف است پي مي برده اند که حالا وقت اذان صبح است زيرا تاحدود 50سال پيش اصلا ساعتي در روستا وجود نداشته که باساعت بيدارشوند وبه وقت سحر يا اذان صبح پي ببرند.خلاصه چون با صداي خروس بيدارمي شده اند ويا با ديدن ستاره به وقت سحرپي ميبرده اند سه ياچهارنفرکه ازآواز وصداي خوبي هم بر خورداربوده اندبه پشت بام خانه ها مي رفته اند ويک نفرهم که همسايه ي مسجد بوده است بربالاي بام مسجدمي رفته است وهر کدام از اين شوخوانان يا شب خوانان تعدادي از اشعاري راکه ذيلا درج ميگردد مي خوانده اند وبه عبارتي باخدا مناجات مي کرده اندتاباشنيدن صداي مناجات ياهمان شوخواني ياشب خواني مردم روستا بيدارشوند وسحري بخورندوآماده براي نماز صبح وگرفتن روزه بشوندواما اشعاري که مي خوانده اند به ترتيب ذيل شروع ميشده است که در چندقسمت به سمع ونظر خوانندگان مي رسد: ابتدا مي کنم زبسم الله    بعد از آن لا اله الا الله          ازمحمد مدد همي طلبم         کرمي از علي ولي الله     ياالله(کلمه يا الله بعد ازهردوبيت وبه عبارت بهتربعد از هر رباعي تکرارميشده است) 2-گوينده ي لا اله الا اللهم     بردين محمد ورسول اللهم برذکر دوازده امامم شب وروز        خاک قدم علي ولي اللهم       يا الله 3-يارب برسالت رسول ثقلين          يارب به غزاکننده ي بدروحنين       عصيان مرا دونيمه کندرعرصات              نيمي به حسن ببخش ونيمي به حسين    ياالله 4-يارب به محمدکه علي ياور ماست           ختم همه انبيا پيغمبرماست           ازگرمي آفتاب محشر غم نيست       تا سايه ي مرتضي علي بر سرماست    يا الله 5-يارب تو مرا غلام حيدر گردان      گرراه غلط کنم مرا برگردان          گرتشنه شوم دراين بيابان نجف        سيرآب مرازحوض کوثر گردان    يا الله 6-يارب به محمدوعلي وزهرا         يارب به حسين وحسن وآل عبا             کز لطف بر آر حاجتم در دوسرا    بي منت خلق ياعلي الاعلي      ياالله 7-الله تويي ازدلم آگاه تويي          گمراه منم برنده ي راه تويي              هر مورچه اي که دم زند درته چاه ازدم زدن مورچه آگاه تويي      يا الله 8-يارب برسان توحضرت صاحب را      فرزند علي بن ابيطالب را                  کزدوري او هميشه درفريادم مانندسگي که گم کندصاحب را -    يا الله 9-يارب زکرم دري برويم بگشا راهي که دراو نجات باشد بنما             مستغنيم از هردو جهان کن بکرم جز يادتو هر چه هست بر از دل ما-    يا الله 10-يارب مکن ازلطف پريشان مارا            هرچندکه هست جرم وعصيان مارا               ذات تو غني بوده وما محتاجيم                      محتاج به غيرخود مگردان مارا -ياالله 11-بازا بازا هرآنچه هستي بازآ             گرکافروگبر وبت پرستي باز آ          اين درگه ما درگه نوميدي نيست               صد باراگرتوبه شکستي بازآ - ياالله 12- اي ذات وصفات تو مبرا زعيوب       يک نام زاسماء توعلام غيوب رحم آرکه عمروطاقتم رفت بباد           نه نوح بود نام مرا ، نه ايوب - ياالله 13-از بارگنه شدتن مسکينم پست         يارب چه شوداگرمرا گيري دست گردرعملم آنچه تراشايد نيست           اندر کرمت آنچه مرا بايد هست - ياالله 14-عصيان خلايق ار چه صحرا صحراست           در پيش عنايت تو يک برگ گياست             هرچند گناه ماست کشتي کشتي                   غم نيست که رحمت تو دريا درياست.   ياالله 15-يارب به علي بن ابيطالب وآل              آن شير خداوبر جهان جل جلال            کاندرسه مکان رسي به فرياد همه            اندردم نزع ومرگ وهنگام سوال.- يا الله* *-     اين اشعارشوخواني ياشب خواني -ادامه داردکه دنبالهِ آ نرا درفرصتي ديگروبزودي تقديم کاربران خواهم نمود.منتظر باشيد.محمد(بنده شرمنده حق) -----------16-اي حيدر شهسوار وقت مدد است              اي زبده ي هشت وچار،وقت مدد است

مگذارکه در عشق تو رسوا گردم               اي صاحب ذوالفقار ، وقت مدد است  -  ياالله

17-يارب سبب حيات حيوان بفرست          وز خوان کرم ، نعمت الوان بفرست  

از بهر لب تشنه ي طفلان نبات                از سينه ي ابر ، شير باران بفرست.    يا الله

18-اي خالق خلق رهنمايي بفرست               بر بنده ي بي نو، نوايي بفرست

کار من بيچاره ، گره در گرهست              رحمي بکن وگره گشاي بفرست. ياالله

19-راه تو به هرروش که پويند خوش است      وصل توبه هر جهت که جويند خوش است

روي تو به هر ديده که بينند نکوست             نام تو به هرزبان گويند خوش است.  يا الله

20-تا مهر ابوترا ب دمساز من است               حيدر به جهان ،همدم وهمراز من است

اين هردو جگرگوشه ، دوبا لند مرا              مشکن بالم که وقت پرواز من است.  ياالله

21-من بي تو دمي قرار نتوانم کرد               احسان تورا ،شمار نتوانم کرد

گربر تن من ، زبان شود هرمويي               يک شکر تواز هزار نتوانم کرد.  يا الله

22- شب خيز که عاشقان به شب راز کنند        گرد دروبام دوست ، پرواز کنند

هرجاکه دري بود ، به شب در بندند              الا دردوست را ، که شب باز کنند. ياالله

23-يارب به دونور ديده ي پيغمبر            يعني به دوشمع دودمان حيدر

برحال من از عين  عنايت بنگر                 دارم دارم نظر آنکه من نيفتم زنظر. 24-يارب زکرم بر من درويش نگر           در من ، منگر در کرم خويش نگر

هرچند نيم لايق  بخشايش  تو                برحال من خسته ي دل ريش نگر. يا الله-

25-يارب در دل به غير خود جامگذار            در ديدهي من گرد تمنا مگذار

گفتم گفتم زمن نمي آيد کار          رحمي رحمي مرا به من  وامگذار. ياالله

26-مجنون وپريشان توام ، دستم گير      سرگشته وحيران تو ام ف دستم گير

هربي سروپا چو دسگيري دارد             من بي سر وسامان توام ،دستم گير.ياالله

27-اي سر تو در سينه ي هر محرم راز          پيوسته در رحمت تو بر همه باز

هرکس که به درگاه تو آورد نياز               محروم زدرگاه تو کي گردد باز. يا الله

28-در هر سحري با تو هميگويم راز             بر درگه تو همي کنم عرض نياز

بي منت بندگانت اي بنده نواز                   کارمن بيچاره ي سرگشته  بساز.  ياالله

29- الله به فرياد من بيکس رس                 فضل وکرمت يار من بيکس بس

هرکس به کسي وحضرتي مي نازد                جز حضرت تو ندارد اين بيکس کس. ياالله

30-اي جمله ي بيکسان عالم را کس              يک جو کرمت تمام عالم را بس

من بيکسم وتو بيکسان راياري                  يارب تو به فرياد من بيکس رس .يا الله

31-اي واقف اسرارضمير همه کس             در حالت عجز، دستگير همه کس

يارب تو مرا،توبه ده وعذر پذير              اي توبه ده وعذرپذير همه کس.   يا الله

32-دارم گنهي زقطره ي باران بيش        ازشرم گنه فکنده ام سر در پيش

آوازآيدکه سهل باشد درويش               تو در خور خود کني ومادر خور خويش. ياالله

33- يارب من اگر گناه بي حد کردم           دانم به يقين که بر تن خود کردم

از هر چه مخالف رضايتو بود               برگشتم وتوبه کردم وبد کردم.  يا الله

   ادامه دارد.بزودي ادامه ي مطلب تقديم خواهد شد-------34-يارب تو چنان کن که پريشان نشوم           محتاج برادران وخويشان نشوم

بي منت خلق خود مرا روزي ده               تا از درتو بر در ايشان نشوم.   يا الله

35-يارب زقناعتم توانگر گردان             وز نور يقين دلم منور گردان

روزي من سوخته ي سرگردان              بي منت مخلوق ميسر گردان.  ياالله

36-يارب ز دو کون بي نيازم گردان         وز افسرفقر سر فرازم گردان

در راه طلب محرم رازم  گردان             زان ره که نه سوي توست بازم گردان.  يا الله

37-يارب زکمال لطف خاصم  گردان      واقف به حقايق خواصم گردان

از عقل جفاکار، دل افگار شدم              ديوانه ي خود کن وخلاصم گردان .   يا الله

38-برگوش دلم زغيب آواز رسان        مرغ دل خسته رابه پرواز رسان

يارب که به دوستي مردان رهت          اين گمشده ي مرا به من باز رسان.   يا الله

39-يارب تو مرا ،به يار دمساز رسان       آوازه ي دردم به همآواز رسان

آنکس که من از فراق او غمگينم            اورا به من ومرا به اوباز رسان.  يا الله

40-اي خالق ذوالجلال واي بارخداي        تا چند روم در بدر وجاي به جاي

يا خانه ي اميد مرا ،در بربند               يا قفل مهمات مرا در بگشاي.   يا الله

41-يارب نظري برمن سر گردان کن        لطفي به من دل شده ي حيران کن

با من مکن آنچه من سزاي آنم             آنچ ازکرم ولطف توزيبد آن کن. ياالله

42-يارب يارب کريمي وغفاري!           رحمان ورحيم وراحم وستاري

خواهم که به رحمت خداوندي خويش     اين بنده ي شرمنده فرو نگذاري.    يا ا لله*

*-اشعار فوق که درسه قسمت تقديم کاربران عزيز شد هر شب سحرگاهان ياهنگام سحر تعدادي ازاين ابيات توسط شوخوانان يامناجات خوانان در پشت بام مسجد وياچندبام بلند روستا خوانده ميشد وسينه به سينه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان ياد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدياد مي دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بيدار کردن  مردم خوانده شود وهيچ کس هم نمي دانست که اين اشعاراز چه کسي است وميگفتند ازقديم بزرگان آن را ميخوانده اند وديگران وجوانان آن را از قديمي تر ها ياد ميگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زياد وجسجوي فراوان تعدادي از اين ابيات را در رباعيات ابوسعيد ابي الخيريافتم وتعداد کمتري راهم در ميان رباعيات خواجه عبدالله انصاري مشاهده کردم.با آرزوي سعادت براي  همه ي روزه داران.محمد بنده خداي تعالي...-----مراسم نيمه رمضاني در روستاي کوچ نهارجان بيرجند--------------
يکي از مراسم زيبايي که درماه رمضان درروستاي کوچ نهارجان وبسيار ي از روستاهاي ديگر  شهرستان بيرجند انجام مي گيرد .مراسم نيمه رمضاني است به شرح ذيل انجام ميگيردوحال وهوايي دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتي افرا د سي تا چهل ساله هم در آن شرکت ميکنند .وبه شرح زيراست .ابتدا درشب ميلاد امام حسن مجتبي که نيمه ماه رمضان است ساعتي که از غروب مي گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در ميدان روستا جمع ميشوند وچند صلوات ميفرستند تا ديگر جوانان هم به آنهابپيوندندووقتي جمعيت زياد شد ازيک سمت ده ويا از بالاي روستا شروع مي کنند ودر در ب هر منزل اشعاري را ميخوانند ودر پايان صاحب خانه مواد خوراکي مثل گردو يا بادام يا شکلات يا نخود وکشمش ويا مواد خوراکي ديگر واگراين  مواددر خانه نبود مبلغي پول به جوانان هديه مي دهند ودر آخرسر که همه ي منازل به پايان رسيد وکيسه  ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بين افراد تقسيم مي کنند البته اگر چند جوان زيرک آن را نربايند وديگران را قال نگذارندکه اگر هم اين کار را انجام دهند از باب شوخي است ومي خواهند شادي ونشاط بيشتري به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادي کنند.اما نحوه ي انجام مراسم چنين است:يک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهايي شروع به  نام بردن اسم صاحب خانه مي کند و مثلا مي گويد :حاجي غلامحسين رابلند کنيد.همه افراد همصدا جواب مي دهند :آمين وبازهمان فرد سردسته ادامه مي دهد:بارنگ سرخ .همه باز مي گويند :آمين.با مشت پر.آمين واو ادامه مي دهد: بازن وبچه .همه مي گويند:آمين .بااشتر کجاوه .آمين.برسانيد به حج وکربلا .همه مي گويند : آمين.چون به پايان دعاي اوليه رسيدند همه ي افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذيل  ذيل ميکنند :رمضان آمدآمد رمضان  رمضان آمد با سيصد سوار  چوب برداشته که يا روزه بدار -روزه ميدارم لاغر ميشوم -گر نمي دارم کافر مي شوم حق يامحمدمحمد يا علي حق يامحمد -حسين بن علي حق يامحمد .2-آندم که سر حسين ره بر نيزه زدندحق يامحمد مرغان هوا به چهارطرف خيمه زدند حق يامحمد .مرغان هوا وماهيان در ياحق يامحمد از بهر حسين چوسنگ برسينه زدند حق يامحمد محمديا علي حق يامحمد .حسين بن علي حق يا محمد .3-
سرسنگ آجين سنگ افتيده هل علي ميرزا به جنگ افتيده حق يامحمد .هل علي ميرزا کو لشکر توحق يامحمد.کفتران خيمه زده بر سر تو حق يامحمد محمديا علي حق يامحمد حسين بن علي حق يامحمد .
4-اين سرا از کيست روبر باده حق يامحمد يک پسر دارند نودوماده حق يامحمد .اين سرا از کيست روبر روزه حق يامحمد .يک دختردارند او گلدوزه حق يامحمد محمد يا علي حق يا محمد حسين بن علي حق يامحمد.
5اين سرا از کيست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .اين سرا از کيست دهلونه دراز ما طمع داريم بشقاب پياز حق يامحمد. محمد يا علي حق يامحمد.حسين بن علي حق يامحمد .6-اين سرااز کيست خش خش ميايه(مي آيد) .طبق نقره وکشمش مييايه (مي آيد) .اين سرا از کيست حوضي کنده اند دشمنان اينار(اينهارا) بوج کنده اند 
حق يا محمد محمد يا علي حق يا محمد .حسين بن علي حق يا محمد .در اين جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پايان مي رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روي سيني آماده کرده وبه انبار دارگروه يا سر دسته ي گروه تقديم وهديه مي کند وگروه روانه ي منزل بعدي ميگرددتا همين مراسم را بر درب منازل همه  اهل روستاتکرار کنند وهديه شان را بگيرند ودرآخر سرهم بين افراد عادلانه تقسيم کنند وشب به پايان رسد.البته گاهي بعضي افراد ازباب شوخي وسرگرمي در آخرکار کيسه حاوي مواد خوراکي را درمي ربايندوفرار مي کنند ودقايقي ديگران دنبال آنها مي گردند تاربايندگان را پيدا کنند ووقتي آنها را پيدا کردند موادرا با خنده وشادي ونشاط بيشتري بين افراد تقسيم مي شود ومراسم بپايان ميرسد وهمگي به خانه هايشان با شور وشادي وشعف باز مي گردند تابراي سحري ديگر آماده شوند .اين شرح مختصر مراسم نيمه رمضاني بود در روستاي کوچ نهارجان بيرجند .محمد حسن اسايش..--

 -در روستاي کوچ نهارجان بيرجندوبسياري ازروستاهاي ديگراين شهرستان رسمي زيبا به نام شوخواني(شب خواني)که درواقع يک نوع مناجات باخدابوده است.مرسوم بوده وهنوزهم اجرا ميشودوبه شرح ذيل است که براي مخاطبان وکاربران جهان بيان ميگرددويکي از رسوم زيباي ماه رمضان است.هنگام سحرکه مي شوداز قديم مردم ده باصداي خروس خانه بيدارميشده اند وچون پاس دوم را خروس مي خوانده است مي فهميده اند که حالاوقت سحر خواني يا شوخواني يا همان مناجات سحرماه رمضان است وناگفته نماندکه علاوه بر صداي خروس ازروي مکان ستاره هاي آسمان مثلا دب اکبرکه به هفت دختران هم معروف است وياا زروي جايگاه سه استارکه همان سه ستاره روشن درآسمان است پي به وقت سحر مي برده اند و يا ازروي مکان ستاره ي ديگري که به ستاره سحري در نزد مردم روستامعروف است پي مي برده اند که حالا وقت اذان صبح است زيرا تاحدود 50سال پيش اصلا ساعتي در روستا وجود نداشته که باساعت بيدارشوند وبه وقت سحر يا اذان صبح پي ببرند.خلاصه چون با صداي خروس بيدارمي شده اند ويا با ديدن ستاره به وقت سحرپي ميبرده اند سه ياچهارنفرکه ازآواز وصداي خوبي هم بر خورداربوده اندبه پشت بام خانه ها مي رفته اند ويک نفرهم که همسايه ي مسجد بوده است بربالاي بام مسجدمي رفته است وهر کدام از اين شوخوانان يا شب خوانان تعدادي از اشعاري راکه ذيلا درج ميگردد مي خوانده اند وبه عبارتي باخدا مناجات مي کرده اندتاباشنيدن صداي مناجات ياهمان شوخواني ياشب خواني مردم روستا بيدارشوند وسحري بخورندوآماده براي نماز صبح وگرفتن روزه بشوندواما اشعاري که مي خوانده اند به ترتيب ذيل شروع ميشده است که در چندقسمت به سمع ونظر خوانندگان مي رسد: ابتدا مي کنم زبسم الله    بعد از آن لا اله الا الله          ازمحمد مدد همي طلبم         کرمي از علي ولي الله     ياالله(کلمه يا الله بعد ازهردوبيت وبه عبارت بهتربعد از هر رباعي تکرارميشده است) 2-گوينده ي لا اله الا اللهم     بردين محمد ورسول اللهم برذکر دوازده امامم شب وروز        خاک قدم علي ولي اللهم       يا الله 3-يارب برسالت رسول ثقلين          يارب به غزاکننده ي بدروحنين       عصيان مرا دونيمه کندرعرصات              نيمي به حسن ببخش ونيمي به حسين    ياالله 4-يارب به محمدکه علي ياور ماست           ختم همه انبيا پيغمبرماست           ازگرمي آفتاب محشر غم نيست       تا سايه ي مرتضي علي بر سرماست    يا الله 5-يارب تو مرا غلام حيدر گردان      گرراه غلط کنم مرا برگردان          گرتشنه شوم دراين بيابان نجف        سيرآب مرازحوض کوثر گردان    يا الله 6-يارب به محمدوعلي وزهرا         يارب به حسين وحسن وآل عبا             کز لطف بر آر حاجتم در دوسرا    بي منت خلق ياعلي الاعلي      ياالله 7-الله تويي ازدلم آگاه تويي          گمراه منم برنده ي راه تويي              هر مورچه اي که دم زند درته چاه ازدم زدن مورچه آگاه تويي      يا الله 8-يارب برسان توحضرت صاحب را      فرزند علي بن ابيطالب را                  کزدوري او هميشه درفريادم مانندسگي که گم کندصاحب را -    يا الله 9-يارب زکرم دري برويم بگشا راهي که دراو نجات باشد بنما             مستغنيم از هردو جهان کن بکرم جز يادتو هر چه هست بر از دل ما-    يا الله 10-يارب مکن ازلطف پريشان مارا            هرچندکه هست جرم وعصيان مارا               ذات تو غني بوده وما محتاجيم                      محتاج به غيرخود مگردان مارا -ياالله 11-بازا بازا هرآنچه هستي بازآ             گرکافروگبر وبت پرستي باز آ          اين درگه ما درگه نوميدي نيست               صد باراگرتوبه شکستي بازآ - ياالله 12- اي ذات وصفات تو مبرا زعيوب       يک نام زاسماء توعلام غيوب رحم آرکه عمروطاقتم رفت بباد           نه نوح بود نام مرا ، نه ايوب - ياالله 13-از بارگنه شدتن مسکينم پست         يارب چه شوداگرمرا گيري دست گردرعملم آنچه تراشايد نيست           اندر کرمت آنچه مرا بايد هست - ياالله 14-عصيان خلايق ار چه صحرا صحراست           در پيش عنايت تو يک برگ گياست             هرچند گناه ماست کشتي کشتي                   غم نيست که رحمت تو دريا درياست.   ياالله 15-يارب به علي بن ابيطالب وآل              آن شير خداوبر جهان جل جلال            کاندرسه مکان رسي به فرياد همه            اندردم نزع ومرگ وهنگام سوال.- يا الله* *-     اين اشعارشوخواني ياشب خواني -ادامه داردکه دنبالهِ آ نرا درفرصتي ديگروبزودي تقديم کاربران خواهم نمود.منتظر باشيد.محمد(بنده شرمنده حق) -----------16-اي حيدر شهسوار وقت مدد است              اي زبده ي هشت وچار،وقت مدد است

مگذارکه در عشق تو رسوا گردم               اي صاحب ذوالفقار ، وقت مدد است  -  ياالله

17-يارب سبب حيات حيوان بفرست          وز خوان کرم ، نعمت الوان بفرست  

از بهر لب تشنه ي طفلان نبات                از سينه ي ابر ، شير باران بفرست.    يا الله

18-اي خالق خلق رهنمايي بفرست               بر بنده ي بي نو، نوايي بفرست

کار من بيچاره ، گره در گرهست              رحمي بکن وگره گشاي بفرست. ياالله

19-راه تو به هرروش که پويند خوش است      وصل توبه هر جهت که جويند خوش است

روي تو به هر ديده که بينند نکوست             نام تو به هرزبان گويند خوش است.  يا الله

20-تا مهر ابوترا ب دمساز من است               حيدر به جهان ،همدم وهمراز من است

اين هردو جگرگوشه ، دوبا لند مرا              مشکن بالم که وقت پرواز من است.  ياالله

21-من بي تو دمي قرار نتوانم کرد               احسان تورا ،شمار نتوانم کرد

گربر تن من ، زبان شود هرمويي               يک شکر تواز هزار نتوانم کرد.  يا الله

22- شب خيز که عاشقان به شب راز کنند        گرد دروبام دوست ، پرواز کنند

هرجاکه دري بود ، به شب در بندند              الا دردوست را ، که شب باز کنند. ياالله

23-يارب به دونور ديده ي پيغمبر            يعني به دوشمع دودمان حيدر

برحال من از عين  عنايت بنگر                 دارم دارم نظر آنکه من نيفتم زنظر. 24-يارب زکرم بر من درويش نگر           در من ، منگر در کرم خويش نگر

هرچند نيم لايق  بخشايش  تو                برحال من خسته ي دل ريش نگر. يا الله-

25-يارب در دل به غير خود جامگذار            در ديدهي من گرد تمنا مگذار

گفتم گفتم زمن نمي آيد کار          رحمي رحمي مرا به من  وامگذار. ياالله

26-مجنون وپريشان توام ، دستم گير      سرگشته وحيران تو ام ف دستم گير

هربي سروپا چو دسگيري دارد             من بي سر وسامان توام ،دستم گير.ياالله

27-اي سر تو در سينه ي هر محرم راز          پيوسته در رحمت تو بر همه باز

هرکس که به درگاه تو آورد نياز               محروم زدرگاه تو کي گردد باز. يا الله

28-در هر سحري با تو هميگويم راز             بر درگه تو همي کنم عرض نياز

بي منت بندگانت اي بنده نواز                   کارمن بيچاره ي سرگشته  بساز.  ياالله

29- الله به فرياد من بيکس رس                 فضل وکرمت يار من بيکس بس

هرکس به کسي وحضرتي مي نازد                جز حضرت تو ندارد اين بيکس کس. ياالله

30-اي جمله ي بيکسان عالم را کس              يک جو کرمت تمام عالم را بس

من بيکسم وتو بيکسان راياري                  يارب تو به فرياد من بيکس رس .يا الله

31-اي واقف اسرارضمير همه کس             در حالت عجز، دستگير همه کس

يارب تو مرا،توبه ده وعذر پذير              اي توبه ده وعذرپذير همه کس.   يا الله

32-دارم گنهي زقطره ي باران بيش        ازشرم گنه فکنده ام سر در پيش

آوازآيدکه سهل باشد درويش               تو در خور خود کني ومادر خور خويش. ياالله

33- يارب من اگر گناه بي حد کردم           دانم به يقين که بر تن خود کردم

از هر چه مخالف رضايتو بود               برگشتم وتوبه کردم وبد کردم.  يا الله

   ادامه دارد.بزودي ادامه ي مطلب تقديم خواهد شد-------34-يارب تو چنان کن که پريشان نشوم           محتاج برادران وخويشان نشوم

بي منت خلق خود مرا روزي ده               تا از درتو بر در ايشان نشوم.   يا الله

35-يارب زقناعتم توانگر گردان             وز نور يقين دلم منور گردان

روزي من سوخته ي سرگردان              بي منت مخلوق ميسر گردان.  ياالله

36-يارب ز دو کون بي نيازم گردان         وز افسرفقر سر فرازم گردان

در راه طلب محرم رازم  گردان             زان ره که نه سوي توست بازم گردان.  يا الله

37-يارب زکمال لطف خاصم  گردان      واقف به حقايق خواصم گردان

از عقل جفاکار، دل افگار شدم              ديوانه ي خود کن وخلاصم گردان .   يا الله

38-برگوش دلم زغيب آواز رسان        مرغ دل خسته رابه پرواز رسان

يارب که به دوستي مردان رهت          اين گمشده ي مرا به من باز رسان.   يا الله

39-يارب تو مرا ،به يار دمساز رسان       آوازه ي دردم به همآواز رسان

آنکس که من از فراق او غمگينم            اورا به من ومرا به اوباز رسان.  يا الله

40-اي خالق ذوالجلال واي بارخداي        تا چند روم در بدر وجاي به جاي

يا خانه ي اميد مرا ،در بربند               يا قفل مهمات مرا در بگشاي.   يا الله

41-يارب نظري برمن سر گردان کن        لطفي به من دل شده ي حيران کن

با من مکن آنچه من سزاي آنم             آنچ ازکرم ولطف توزيبد آن کن. ياالله

42-يارب يارب کريمي وغفاري!           رحمان ورحيم وراحم وستاري

خواهم که به رحمت خداوندي خويش     اين بنده ي شرمنده فرو نگذاري.    يا ا لله*

*-اشعار فوق که درسه قسمت تقديم کاربران عزيز شد هر شب سحرگاهان ياهنگام سحر تعدادي ازاين ابيات توسط شوخوانان يامناجات خوانان در پشت بام مسجد وياچندبام بلند روستا خوانده ميشد وسينه به سينه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان ياد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدياد مي دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بيدار کردن  مردم خوانده شود وهيچ کس هم نمي دانست که اين اشعاراز چه کسي است وميگفتند ازقديم بزرگان آن را ميخوانده اند وديگران وجوانان آن را از قديمي تر ها ياد ميگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زياد وجسجوي فراوان تعدادي از اين ابيات را در رباعيات ابوسعيد ابي الخيريافتم وتعداد کمتري راهم در ميان رباعيات خواجه عبدالله انصاري مشاهده کردم.با آرزوي سعادت براي  همه ي روزه داران.محمد بنده خداي تعالي...-----مراسم نيمه رمضاني در روستاي کوچ نهارجان بيرجند--------------
يکي از مراسم زيبايي که درماه رمضان درروستاي کوچ نهارجان وبسيار ي از روستاهاي ديگر  شهرستان بيرجند انجام مي گيرد .مراسم نيمه رمضاني است به شرح ذيل انجام ميگيردوحال وهوايي دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتي افرا د سي تا چهل ساله هم در آن شرکت ميکنند .وبه شرح زيراست .ابتدا درشب ميلاد امام حسن مجتبي که نيمه ماه رمضان است ساعتي که از غروب مي گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در ميدان روستا جمع ميشوند وچند صلوات ميفرستند تا ديگر جوانان هم به آنهابپيوندندووقتي جمعيت زياد شد ازيک سمت ده ويا از بالاي روستا شروع مي کنند ودر در ب هر منزل اشعاري را ميخوانند ودر پايان صاحب خانه مواد خوراکي مثل گردو يا بادام يا شکلات يا نخود وکشمش ويا مواد خوراکي ديگر واگراين  مواددر خانه نبود مبلغي پول به جوانان هديه مي دهند ودر آخرسر که همه ي منازل به پايان رسيد وکيسه  ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بين افراد تقسيم مي کنند البته اگر چند جوان زيرک آن را نربايند وديگران را قال نگذارندکه اگر هم اين کار را انجام دهند از باب شوخي است ومي خواهند شادي ونشاط بيشتري به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادي کنند.اما نحوه ي انجام مراسم چنين است:يک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهايي شروع به  نام بردن اسم صاحب خانه مي کند و مثلا مي گويد :حاجي غلامحسين رابلند کنيد.همه افراد همصدا جواب مي دهند :آمين وبازهمان فرد سردسته ادامه مي دهد:بارنگ سرخ .همه باز مي گويند :آمين.با مشت پر.آمين واو ادامه مي دهد: بازن وبچه .همه مي گويند:آمين .بااشتر کجاوه .آمين.برسانيد به حج وکربلا .همه مي گويند : آمين.چون به پايان دعاي اوليه رسيدند همه ي افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذيل  ذيل ميکنند :رمضان آمدآمد رمضان  رمضان آمد با سيصد سوار  چوب برداشته که يا روزه بدار -روزه ميدارم لاغر ميشوم -گر نمي دارم کافر مي شوم حق يامحمدمحمد يا علي حق يامحمد -حسين بن علي حق يامحمد .2-آندم که سر حسين ره بر نيزه زدندحق يامحمد مرغان هوا به چهارطرف خيمه زدند حق يامحمد .مرغان هوا وماهيان در ياحق يامحمد از بهر حسين چوسنگ برسينه زدند حق يامحمد محمديا علي حق يامحمد .حسين بن علي حق يا محمد .3-
سرسنگ آجين سنگ افتيده هل علي ميرزا به جنگ افتيده حق يامحمد .هل علي ميرزا کو لشکر توحق يامحمد.کفتران خيمه زده بر سر تو حق يامحمد محمديا علي حق يامحمد حسين بن علي حق يامحمد .
4-اين سرا از کيست روبر باده حق يامحمد يک پسر دارند نودوماده حق يامحمد .اين سرا از کيست روبر روزه حق يامحمد .يک دختردارند او گلدوزه حق يامحمد محمد يا علي حق يا محمد حسين بن علي حق يامحمد.
5اين سرا از کيست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .اين سرا از کيست دهلونه دراز ما طمع داريم بشقاب پياز حق يامحمد. محمد يا علي حق يامحمد.حسين بن علي حق يامحمد .6-اين سرااز کيست خش خش ميايه(مي آيد) .طبق نقره وکشمش مييايه (مي آيد) .اين سرا از کيست حوضي کنده اند دشمنان اينار(اينهارا) بوج کنده اند 
حق يا محمد محمد يا علي حق يا محمد .حسين بن علي حق يا محمد .در اين جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پايان مي رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روي سيني آماده کرده وبه انبار دارگروه يا سر دسته ي گروه تقديم وهديه مي کند وگروه روانه ي منزل بعدي ميگرددتا همين مراسم را بر درب منازل همه  اهل روستاتکرار کنند وهديه شان را بگيرند ودرآخر سرهم بين افراد عادلانه تقسيم کنند وشب به پايان رسد.البته گاهي بعضي افراد ازباب شوخي وسرگرمي در آخرکار کيسه حاوي مواد خوراکي را درمي ربايندوفرار مي کنند ودقايقي ديگران دنبال آنها مي گردند تاربايندگان را پيدا کنند ووقتي آنها را پيدا کردند موادرا با خنده وشادي ونشاط بيشتري بين افراد تقسيم مي شود ومراسم بپايان ميرسد وهمگي به خانه هايشان با شور وشادي وشعف باز مي گردند تابراي سحري ديگر آماده شوند .اين شرح مختصر مراسم نيمه رمضاني بود در روستاي کوچ نهارجان بيرجند .محمد حسن اسايش..--

 -در روستاي کوچ نهارجان بيرجندوبسياري ازروستاهاي ديگراين شهرستان رسمي زيبا به نام شوخواني(شب خواني)که درواقع يک نوع مناجات باخدابوده است.مرسوم بوده وهنوزهم اجرا ميشودوبه شرح ذيل است که براي مخاطبان وکاربران جهان بيان ميگرددويکي از رسوم زيباي ماه رمضان است.هنگام سحرکه مي شوداز قديم مردم ده باصداي خروس خانه بيدارميشده اند وچون پاس دوم را خروس مي خوانده است مي فهميده اند که حالاوقت سحر خواني يا شوخواني يا همان مناجات سحرماه رمضان است وناگفته نماندکه علاوه بر صداي خروس ازروي مکان ستاره هاي آسمان مثلا دب اکبرکه به هفت دختران هم معروف است وياا زروي جايگاه سه استارکه همان سه ستاره روشن درآسمان است پي به وقت سحر مي برده اند و يا ازروي مکان ستاره ي ديگري که به ستاره سحري در نزد مردم روستامعروف است پي مي برده اند که حالا وقت اذان صبح است زيرا تاحدود 50سال پيش اصلا ساعتي در روستا وجود نداشته که باساعت بيدارشوند وبه وقت سحر يا اذان صبح پي ببرند.خلاصه چون با صداي خروس بيدارمي شده اند ويا با ديدن ستاره به وقت سحرپي ميبرده اند سه ياچهارنفرکه ازآواز وصداي خوبي هم بر خورداربوده اندبه پشت بام خانه ها مي رفته اند ويک نفرهم که همسايه ي مسجد بوده است بربالاي بام مسجدمي رفته است وهر کدام از اين شوخوانان يا شب خوانان تعدادي از اشعاري راکه ذيلا درج ميگردد مي خوانده اند وبه عبارتي باخدا مناجات مي کرده اندتاباشنيدن صداي مناجات ياهمان شوخواني ياشب خواني مردم روستا بيدارشوند وسحري بخورندوآماده براي نماز صبح وگرفتن روزه بشوندواما اشعاري که مي خوانده اند به ترتيب ذيل شروع ميشده است که در چندقسمت به سمع ونظر خوانندگان مي رسد: ابتدا مي کنم زبسم الله    بعد از آن لا اله الا الله          ازمحمد مدد همي طلبم         کرمي از علي ولي الله     ياالله(کلمه يا الله بعد ازهردوبيت وبه عبارت بهتربعد از هر رباعي تکرارميشده است) 2-گوينده ي لا اله الا اللهم     بردين محمد ورسول اللهم برذکر دوازده امامم شب وروز        خاک قدم علي ولي اللهم       يا الله 3-يارب برسالت رسول ثقلين          يارب به غزاکننده ي بدروحنين       عصيان مرا دونيمه کندرعرصات              نيمي به حسن ببخش ونيمي به حسين    ياالله 4-يارب به محمدکه علي ياور ماست           ختم همه انبيا پيغمبرماست           ازگرمي آفتاب محشر غم نيست       تا سايه ي مرتضي علي بر سرماست    يا الله 5-يارب تو مرا غلام حيدر گردان      گرراه غلط کنم مرا برگردان          گرتشنه شوم دراين بيابان نجف        سيرآب مرازحوض کوثر گردان    يا الله 6-يارب به محمدوعلي وزهرا         يارب به حسين وحسن وآل عبا             کز لطف بر آر حاجتم در دوسرا    بي منت خلق ياعلي الاعلي      ياالله 7-الله تويي ازدلم آگاه تويي          گمراه منم برنده ي راه تويي              هر مورچه اي که دم زند درته چاه ازدم زدن مورچه آگاه تويي      يا الله 8-يارب برسان توحضرت صاحب را      فرزند علي بن ابيطالب را                  کزدوري او هميشه درفريادم مانندسگي که گم کندصاحب را -    يا الله 9-يارب زکرم دري برويم بگشا راهي که دراو نجات باشد بنما             مستغنيم از هردو جهان کن بکرم جز يادتو هر چه هست بر از دل ما-    يا الله 10-يارب مکن ازلطف پريشان مارا            هرچندکه هست جرم وعصيان مارا               ذات تو غني بوده وما محتاجيم                      محتاج به غيرخود مگردان مارا -ياالله 11-بازا بازا هرآنچه هستي بازآ             گرکافروگبر وبت پرستي باز آ          اين درگه ما درگه نوميدي نيست               صد باراگرتوبه شکستي بازآ - ياالله 12- اي ذات وصفات تو مبرا زعيوب       يک نام زاسماء توعلام غيوب رحم آرکه عمروطاقتم رفت بباد           نه نوح بود نام مرا ، نه ايوب - ياالله 13-از بارگنه شدتن مسکينم پست         يارب چه شوداگرمرا گيري دست گردرعملم آنچه تراشايد نيست           اندر کرمت آنچه مرا بايد هست - ياالله 14-عصيان خلايق ار چه صحرا صحراست           در پيش عنايت تو يک برگ گياست             هرچند گناه ماست کشتي کشتي                   غم نيست که رحمت تو دريا درياست.   ياالله 15-يارب به علي بن ابيطالب وآل              آن شير خداوبر جهان جل جلال            کاندرسه مکان رسي به فرياد همه            اندردم نزع ومرگ وهنگام سوال.- يا الله* *-     اين اشعارشوخواني ياشب خواني -ادامه داردکه دنبالهِ آ نرا درفرصتي ديگروبزودي تقديم کاربران خواهم نمود.منتظر باشيد.محمد(بنده شرمنده حق) -----------16-اي حيدر شهسوار وقت مدد است              اي زبده ي هشت وچار،وقت مدد است

مگذارکه در عشق تو رسوا گردم               اي صاحب ذوالفقار ، وقت مدد است  -  ياالله

17-يارب سبب حيات حيوان بفرست          وز خوان کرم ، نعمت الوان بفرست  

از بهر لب تشنه ي طفلان نبات                از سينه ي ابر ، شير باران بفرست.    يا الله

18-اي خالق خلق رهنمايي بفرست               بر بنده ي بي نو، نوايي بفرست

کار من بيچاره ، گره در گرهست              رحمي بکن وگره گشاي بفرست. ياالله

19-راه تو به هرروش که پويند خوش است      وصل توبه هر جهت که جويند خوش است

روي تو به هر ديده که بينند نکوست             نام تو به هرزبان گويند خوش است.  يا الله

20-تا مهر ابوترا ب دمساز من است               حيدر به جهان ،همدم وهمراز من است

اين هردو جگرگوشه ، دوبا لند مرا              مشکن بالم که وقت پرواز من است.  ياالله

21-من بي تو دمي قرار نتوانم کرد               احسان تورا ،شمار نتوانم کرد

گربر تن من ، زبان شود هرمويي               يک شکر تواز هزار نتوانم کرد.  يا الله

22- شب خيز که عاشقان به شب راز کنند        گرد دروبام دوست ، پرواز کنند

هرجاکه دري بود ، به شب در بندند              الا دردوست را ، که شب باز کنند. ياالله

23-يارب به دونور ديده ي پيغمبر            يعني به دوشمع دودمان حيدر

برحال من از عين  عنايت بنگر                 دارم دارم نظر آنکه من نيفتم زنظر. 24-يارب زکرم بر من درويش نگر           در من ، منگر در کرم خويش نگر

هرچند نيم لايق  بخشايش  تو                برحال من خسته ي دل ريش نگر. يا الله-

25-يارب در دل به غير خود جامگذار            در ديدهي من گرد تمنا مگذار

گفتم گفتم زمن نمي آيد کار          رحمي رحمي مرا به من  وامگذار. ياالله

26-مجنون وپريشان توام ، دستم گير      سرگشته وحيران تو ام ف دستم گير

هربي سروپا چو دسگيري دارد             من بي سر وسامان توام ،دستم گير.ياالله

27-اي سر تو در سينه ي هر محرم راز          پيوسته در رحمت تو بر همه باز

هرکس که به درگاه تو آورد نياز               محروم زدرگاه تو کي گردد باز. يا الله

28-در هر سحري با تو هميگويم راز             بر درگه تو همي کنم عرض نياز

بي منت بندگانت اي بنده نواز                   کارمن بيچاره ي سرگشته  بساز.  ياالله

29- الله به فرياد من بيکس رس                 فضل وکرمت يار من بيکس بس

هرکس به کسي وحضرتي مي نازد                جز حضرت تو ندارد اين بيکس کس. ياالله

30-اي جمله ي بيکسان عالم را کس              يک جو کرمت تمام عالم را بس

من بيکسم وتو بيکسان راياري                  يارب تو به فرياد من بيکس رس .يا الله

31-اي واقف اسرارضمير همه کس             در حالت عجز، دستگير همه کس

يارب تو مرا،توبه ده وعذر پذير              اي توبه ده وعذرپذير همه کس.   يا الله

32-دارم گنهي زقطره ي باران بيش        ازشرم گنه فکنده ام سر در پيش

آوازآيدکه سهل باشد درويش               تو در خور خود کني ومادر خور خويش. ياالله

33- يارب من اگر گناه بي حد کردم           دانم به يقين که بر تن خود کردم

از هر چه مخالف رضايتو بود               برگشتم وتوبه کردم وبد کردم.  يا الله

   ادامه دارد.بزودي ادامه ي مطلب تقديم خواهد شد-------34-يارب تو چنان کن که پريشان نشوم           محتاج برادران وخويشان نشوم

بي منت خلق خود مرا روزي ده               تا از درتو بر در ايشان نشوم.   يا الله

35-يارب زقناعتم توانگر گردان             وز نور يقين دلم منور گردان

روزي من سوخته ي سرگردان              بي منت مخلوق ميسر گردان.  ياالله

36-يارب ز دو کون بي نيازم گردان         وز افسرفقر سر فرازم گردان

در راه طلب محرم رازم  گردان             زان ره که نه سوي توست بازم گردان.  يا الله

37-يارب زکمال لطف خاصم  گردان      واقف به حقايق خواصم گردان

از عقل جفاکار، دل افگار شدم              ديوانه ي خود کن وخلاصم گردان .   يا الله

38-برگوش دلم زغيب آواز رسان        مرغ دل خسته رابه پرواز رسان

يارب که به دوستي مردان رهت          اين گمشده ي مرا به من باز رسان.   يا الله

39-يارب تو مرا ،به يار دمساز رسان       آوازه ي دردم به همآواز رسان

آنکس که من از فراق او غمگينم            اورا به من ومرا به اوباز رسان.  يا الله

40-اي خالق ذوالجلال واي بارخداي        تا چند روم در بدر وجاي به جاي

يا خانه ي اميد مرا ،در بربند               يا قفل مهمات مرا در بگشاي.   يا الله

41-يارب نظري برمن سر گردان کن        لطفي به من دل شده ي حيران کن

با من مکن آنچه من سزاي آنم             آنچ ازکرم ولطف توزيبد آن کن. ياالله

42-يارب يارب کريمي وغفاري!           رحمان ورحيم وراحم وستاري

خواهم که به رحمت خداوندي خويش     اين بنده ي شرمنده فرو نگذاري.    يا ا لله*

*-اشعار فوق که درسه قسمت تقديم کاربران عزيز شد هر شب سحرگاهان ياهنگام سحر تعدادي ازاين ابيات توسط شوخوانان يامناجات خوانان در پشت بام مسجد وياچندبام بلند روستا خوانده ميشد وسينه به سينه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان ياد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدياد مي دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بيدار کردن  مردم خوانده شود وهيچ کس هم نمي دانست که اين اشعاراز چه کسي است وميگفتند ازقديم بزرگان آن را ميخوانده اند وديگران وجوانان آن را از قديمي تر ها ياد ميگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زياد وجسجوي فراوان تعدادي از اين ابيات را در رباعيات ابوسعيد ابي الخيريافتم وتعداد کمتري راهم در ميان رباعيات خواجه عبدالله انصاري مشاهده کردم.با آرزوي سعادت براي  همه ي روزه داران.محمد بنده خداي تعالي...-----مراسم نيمه رمضاني در روستاي کوچ نهارجان بيرجند--------------
يکي از مراسم زيبايي که درماه رمضان درروستاي کوچ نهارجان وبسيار ي از روستاهاي ديگر  شهرستان بيرجند انجام مي گيرد .مراسم نيمه رمضاني است به شرح ذيل انجام ميگيردوحال وهوايي دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتي افرا د سي تا چهل ساله هم در آن شرکت ميکنند .وبه شرح زيراست .ابتدا درشب ميلاد امام حسن مجتبي که نيمه ماه رمضان است ساعتي که از غروب مي گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در ميدان روستا جمع ميشوند وچند صلوات ميفرستند تا ديگر جوانان هم به آنهابپيوندندووقتي جمعيت زياد شد ازيک سمت ده ويا از بالاي روستا شروع مي کنند ودر در ب هر منزل اشعاري را ميخوانند ودر پايان صاحب خانه مواد خوراکي مثل گردو يا بادام يا شکلات يا نخود وکشمش ويا مواد خوراکي ديگر واگراين  مواددر خانه نبود مبلغي پول به جوانان هديه مي دهند ودر آخرسر که همه ي منازل به پايان رسيد وکيسه  ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بين افراد تقسيم مي کنند البته اگر چند جوان زيرک آن را نربايند وديگران را قال نگذارندکه اگر هم اين کار را انجام دهند از باب شوخي است ومي خواهند شادي ونشاط بيشتري به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادي کنند.اما نحوه ي انجام مراسم چنين است:يک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهايي شروع به  نام بردن اسم صاحب خانه مي کند و مثلا مي گويد :حاجي غلامحسين رابلند کنيد.همه افراد همصدا جواب مي دهند :آمين وبازهمان فرد سردسته ادامه مي دهد:بارنگ سرخ .همه باز مي گويند :آمين.با مشت پر.آمين واو ادامه مي دهد: بازن وبچه .همه مي گويند:آمين .بااشتر کجاوه .آمين.برسانيد به حج وکربلا .همه مي گويند : آمين.چون به پايان دعاي اوليه رسيدند همه ي افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذيل  ذيل ميکنند :رمضان آمدآمد رمضان  رمضان آمد با سيصد سوار  چوب برداشته که يا روزه بدار -روزه ميدارم لاغر ميشوم -گر نمي دارم کافر مي شوم حق يامحمدمحمد يا علي حق يامحمد -حسين بن علي حق يامحمد .2-آندم که سر حسين ره بر نيزه زدندحق يامحمد مرغان هوا به چهارطرف خيمه زدند حق يامحمد .مرغان هوا وماهيان در ياحق يامحمد از بهر حسين چوسنگ برسينه زدند حق يامحمد محمديا علي حق يامحمد .حسين بن علي حق يا محمد .3-
سرسنگ آجين سنگ افتيده هل علي ميرزا به جنگ افتيده حق يامحمد .هل علي ميرزا کو لشکر توحق يامحمد.کفتران خيمه زده بر سر تو حق يامحمد محمديا علي حق يامحمد حسين بن علي حق يامحمد .
4-اين سرا از کيست روبر باده حق يامحمد يک پسر دارند نودوماده حق يامحمد .اين سرا از کيست روبر روزه حق يامحمد .يک دختردارند او گلدوزه حق يامحمد محمد يا علي حق يا محمد حسين بن علي حق يامحمد.
5اين سرا از کيست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .اين سرا از کيست دهلونه دراز ما طمع داريم بشقاب پياز حق يامحمد. محمد يا علي حق يامحمد.حسين بن علي حق يامحمد .6-اين سرااز کيست خش خش ميايه(مي آيد) .طبق نقره وکشمش مييايه (مي آيد) .اين سرا از کيست حوضي کنده اند دشمنان اينار(اينهارا) بوج کنده اند 
حق يا محمد محمد يا علي حق يا محمد .حسين بن علي حق يا محمد .در اين جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پايان مي رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روي سيني آماده کرده وبه انبار دارگروه يا سر دسته ي گروه تقديم وهديه مي کند وگروه روانه ي منزل بعدي ميگرددتا همين مراسم را بر درب منازل همه  اهل روستاتکرار کنند وهديه شان را بگيرند ودرآخر سرهم بين افراد عادلانه تقسيم کنند وشب به پايان رسد.البته گاهي بعضي افراد ازباب شوخي وسرگرمي در آخرکار کيسه حاوي مواد خوراکي را درمي ربايندوفرار مي کنند ودقايقي ديگران دنبال آنها مي گردند تاربايندگان را پيدا کنند ووقتي آنها را پيدا کردند موادرا با خنده وشادي ونشاط بيشتري بين افراد تقسيم مي شود ومراسم بپايان ميرسد وهمگي به خانه هايشان با شور وشادي وشعف باز مي گردند تابراي سحري ديگر آماده شوند .اين شرح مختصر مراسم نيمه رمضاني بود در روستاي کوچ نهارجان بيرجند .محمد حسن اسايش..--

 در روستاي کوچ نهارجان بيرجندوبسياري ازروستاهاي ديگراين شهرستان رسمي زيبا به نام شوخواني(شب خواني)که درواقع يک نوع مناجات باخدابوده است.مرسوم بوده وهنوزهم اجرا ميشودوبه شرح ذيل است که براي مخاطبان وکاربران جهان بيان ميگرددويکي از رسوم زيباي ماه رمضان است.هنگام سحرکه مي شوداز قديم مردم ده باصداي خروس خانه بيدارميشده اند وچون پاس دوم را خروس مي خوانده است مي فهميده اند که حالاوقت سحر خواني يا شوخواني يا همان مناجات سحرماه رمضان است وناگفته نماندکه علاوه بر صداي خروس ازروي مکان ستاره هاي آسمان مثلا دب اکبرکه به هفت دختران هم معروف است وياا زروي جايگاه سه استارکه همان سه ستاره روشن درآسمان است پي به وقت سحر مي برده اند و يا ازروي مکان ستاره ي ديگري که به ستاره سحري در نزد مردم روستامعروف است پي مي برده اند که حالا وقت اذان صبح است زيرا تاحدود 50سال پيش اصلا ساعتي در روستا وجود نداشته که باساعت بيدارشوند وبه وقت سحر يا اذان صبح پي ببرند.خلاصه چون با صداي خروس بيدارمي شده اند ويا با ديدن ستاره به وقت سحرپي ميبرده اند سه ياچهارنفرکه ازآواز وصداي خوبي هم بر خورداربوده اندبه پشت بام خانه ها مي رفته اند ويک نفرهم که همسايه ي مسجد بوده است بربالاي بام مسجدمي رفته است وهر کدام از اين شوخوانان يا شب خوانان تعدادي از اشعاري راکه ذيلا درج ميگردد مي خوانده اند وبه عبارتي باخدا مناجات مي کرده اندتاباشنيدن صداي مناجات ياهمان شوخواني ياشب خواني مردم روستا بيدارشوند وسحري بخورندوآماده براي نماز صبح وگرفتن روزه بشوندواما اشعاري که مي خوانده اند به ترتيب ذيل شروع ميشده است که در چندقسمت به سمع ونظر خوانندگان مي رسد: ابتدا مي کنم زبسم الله    بعد از آن لا اله الا الله          ازمحمد مدد همي طلبم         کرمي از علي ولي الله     ياالله(کلمه يا الله بعد ازهردوبيت وبه عبارت بهتربعد از هر رباعي تکرارميشده است) 2-گوينده ي لا اله الا اللهم     بردين محمد ورسول اللهم برذکر دوازده امامم شب وروز        خاک قدم علي ولي اللهم       يا الله 3-يارب برسالت رسول ثقلين          يارب به غزاکننده ي بدروحنين       عصيان مرا دونيمه کندرعرصات              نيمي به حسن ببخش ونيمي به حسين    ياالله 4-يارب به محمدکه علي ياور ماست           ختم همه انبيا پيغمبرماست           ازگرمي آفتاب محشر غم نيست       تا سايه ي مرتضي علي بر سرماست    يا الله 5-يارب تو مرا غلام حيدر گردان      گرراه غلط کنم مرا برگردان          گرتشنه شوم دراين بيابان نجف        سيرآب مرازحوض کوثر گردان    يا الله 6-يارب به محمدوعلي وزهرا         يارب به حسين وحسن وآل عبا             کز لطف بر آر حاجتم در دوسرا    بي منت خلق ياعلي الاعلي      ياالله 7-الله تويي ازدلم آگاه تويي          گمراه منم برنده ي راه تويي              هر مورچه اي که دم زند درته چاه ازدم زدن مورچه آگاه تويي      يا الله 8-يارب برسان توحضرت صاحب را      فرزند علي بن ابيطالب را                  کزدوري او هميشه درفريادم مانندسگي که گم کندصاحب را -    يا الله 9-يارب زکرم دري برويم بگشا راهي که دراو نجات باشد بنما             مستغنيم از هردو جهان کن بکرم جز يادتو هر چه هست بر از دل ما-    يا الله 10-يارب مکن ازلطف پريشان مارا            هرچندکه هست جرم وعصيان مارا               ذات تو غني بوده وما محتاجيم                      محتاج به غيرخود مگردان مارا -ياالله 11-بازا بازا هرآنچه هستي بازآ             گرکافروگبر وبت پرستي باز آ          اين درگه ما درگه نوميدي نيست               صد باراگرتوبه شکستي بازآ - ياالله 12- اي ذات وصفات تو مبرا زعيوب       يک نام زاسماء توعلام غيوب رحم آرکه عمروطاقتم رفت بباد           نه نوح بود نام مرا ، نه ايوب - ياالله 13-از بارگنه شدتن مسکينم پست         يارب چه شوداگرمرا گيري دست گردرعملم آنچه تراشايد نيست           اندر کرمت آنچه مرا بايد هست - ياالله 14-عصيان خلايق ار چه صحرا صحراست           در پيش عنايت تو يک برگ گياست             هرچند گناه ماست کشتي کشتي                   غم نيست که رحمت تو دريا درياست.   ياالله 15-يارب به علي بن ابيطالب وآل              آن شير خداوبر جهان جل جلال            کاندرسه مکان رسي به فرياد همه            اندردم نزع ومرگ وهنگام سوال.- يا الله* *-     اين اشعارشوخواني ياشب خواني -ادامه داردکه دنبالهِ آ نرا درفرصتي ديگروبزودي تقديم کاربران خواهم نمود.منظر باشيد.محمد حسن آسايش------------16-اي حيدر شهسوار وقت مدد است              اي زبده ي هشت وچار،وقت مدد است

مگذارکه در عشق تو رسوا گردم               اي صاحب ذوالفقار ، وقت مدد است  -  ياالله

17-يارب سبب حيات حيوان بفرست          وز خوان کرم ، نعمت الوان بفرست  

از بهر لب تشنه ي طفلان نبات                از سينه ي ابر ، شير باران بفرست.    يا الله

18-اي خالق خلق رهنمايي بفرست               بر بنده ي بي نو، نوايي بفرست

کار من بيچاره ، گره در گرهست              رحمي بکن وگره گشاي بفرست. ياالله

19-راه تو به هرروش که پويند خوش است      وصل توبه هر جهت که جويند خوش است

روي تو به هر ديده که بينند نکوست             نام تو به هرزبان گويند خوش است.  يا الله

20-تا مهر ابوترا ب دمساز من است               حيدر به جهان ،همدم وهمراز من است

اين هردو جگرگوشه ، دوبا لند مرا              مشکن بالم که وقت پرواز من است.  ياالله

21-من بي تو دمي قرار نتوانم کرد               احسان تورا ،شمار نتوانم کرد

گربر تن من ، زبان شود هرمويي               يک شکر تواز هزار نتوانم کرد.  يا الله

22- شب خيز که عاشقان به شب راز کنند        گرد دروبام دوست ، پرواز کنند

هرجاکه دري بود ، به شب در بندند              الا دردوست را ، که شب باز کنند. ياالله

23-يارب به دونور ديده ي پيغمبر            يعني به دوشمع دودمان حيدر

برحال من از عين  عنايت بنگر                 دارم دارم نظر آنکه من نيفتم زنظر. يااللهيارب زکرم بر من درويش نگر           در من ، منگر در کرم خويش نگر

هرچند نيم لايق  بخشايش  تو                برحال من خسته ي دل ريش نگر. يا الله-

25-يارب در دل به غير خود جامگذار            در ديدهي من گرد تمنا مگذار

گفتم گفتم زمن نمي آيد کار          رحمي رحمي مرا به من  وامگذار. ياالله

26-مجنون وپريشان توام ، دستم گير      سرگشته وحيران تو ام ف دستم گير

هربي سروپا چو دسگيري دارد             من بي سر وسامان توام ،دستم گير.ياالله

27-اي سر تو در سينه ي هر محرم راز          پيوسته در رحمت تو بر همه باز

هرکس که به درگاه تو آورد نياز               محروم زدرگاه تو کي گردد باز. يا الله

28-در هر سحري با تو هميگويم راز             بر درگه تو همي کنم عرض نياز

بي منت بندگانت اي بنده نواز                   کارمن بيچاره ي سرگشته  بساز.  ياالله

29- الله به فرياد من بيکس رس                 فضل وکرمت يار من بيکس بس

هرکس به کسي وحضرتي مي نازد                جز حضرت تو ندارد اين بيکس کس. ياالله

30-اي جمله ي بيکسان عالم را کس              يک جو کرمت تمام عالم را بس

من بيکسم وتو بيکسان راياري                  يارب تو به فرياد من بيکس رس .يا الله

31-اي واقف اسرارضمير همه کس             در حالت عجز، دستگير همه کس

يارب تو مرا،توبه ده وعذر پذير              اي توبه ده وعذرپذير همه کس.   يا الله

32-دارم گنهي زقطره ي باران بيش        ازشرم گنه فکنده ام سر در پيش

آوازآيدکه سهل باشد درويش               تو در خور خود کني ومادر خور خويش. ياالله

33- يارب من اگر گناه بي حد کردم           دانم به يقين که بر تن خود کردم

از هر چه مخالف رضايتو بود               برگشتم وتوبه کردم وبد کردم.  يا الله

 مناجات سحريا شوخواني در روستاي کوچ نهارجان -قسمت سوم :---34-يارب تو چنان کن که پريشان نشوم           محتاج برادران وخويشان نشوم

بي منت خلق خود مرا روزي ده               تا از درتو بر در ايشان نشوم.   يا الله

35-يارب زقناعتم توانگر گردان             وز نور يقين دلم منور گردان

روزي من سوخته ي سرگردان              بي منت مخلوق ميسر گردان.  ياالله

36-يارب ز دو کون بي نيازم گردان         وز افسرفقر سر فرازم گردان

در راه طلب محرم رازم  گردان             زان ره که نه سوي توست بازم گردان.  يا الله

37-يارب زکمال لطف خاصم  گردان      واقف به حقايق خواصم گردان

از عقل جفاکار، دل افگار شدم              ديوانه ي خود کن وخلاصم گردان .   يا الله

38-برگوش دلم زغيب آواز رسان        مرغ دل خسته رابه پرواز رسان

يارب که به دوستي مردان رهت          اين گمشده ي مرا به من باز رسان.   يا الله

39-يارب تو مرا ،به يار دمساز رسان       آوازه ي دردم به همآواز رسان

آنکس که من از فراق او غمگينم            اورا به من ومرا به اوباز رسان.  يا الله

40-اي خالق ذوالجلال واي بارخداي        تا چند روم در بدر وجاي به جاي

يا خانه ي اميد مرا ،در بربند               يا قفل مهمات مرا در بگشاي.   يا الله

41-يارب نظري برمن سر گردان کن        لطفي به من دل شده ي حيران کن

با من مکن آنچه من سزاي آنم             آنچ ازکرم ولطف توزيبد آن کن. ياالله

42-يارب يارب کريمي وغفاري!           رحمان ورحيم وراحم وستاري

خواهم که به رحمت خداوندي خويش     اين بنده ي شرمنده فرو نگذاري.    يا ا لله*

*-اشعار فوق که درسه قسمت تقديم کاربران عزيز شد هر شب سحرگاهان ياهنگام سحر تعدادي ازاين ابيات توسط شوخوانان يامناجات خوانان در پشت بام مسجد وياچندبام بلند روستا خوانده ميشد وسينه به سينه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان ياد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدياد مي دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بيدار کردن  مردم خوانده شود وهيچ کس هم نمي دانست که اين اشعاراز چه کسي است وميگفتند ازقديم بزرگان آن را ميخوانده اند وديگران وجوانان آن را از قديمي تر ها ياد ميگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زياد وجسجوي فراوان تعدادي از اين ابيات را در رباعيات ابوسعيد ابي الخيريافتم وتعداد کمتري راهم در ميان رباعيات خواجه عبدالله انصاري مشاهده کردم.با آرزوي سعادت براي  همه ي روزه داران.محمد حسن اسايش----
----باسمه تعالي      ------------مراسم نيمه رمضاني در روستاي کوچ نهارجان بيرجند--------------
يکي از مراسم زيبايي که درماه رمضان درروستاي کوچ نهارجان وبسيار ي از روستاهاي ديگر  شهرستان بيرجند انجام مي گيرد .مراسم نيمه رمضاني است به شرح ذيل انجام ميگيردوحال وهوايي دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتي افرا د سي تا چهل ساله هم در آن شرکت ميکنند .وبه شرح زيراست .ابتدا درشب ميلاد امام حسن مجتبي که نيمه ماه رمضان است ساعتي که از غروب مي گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در ميدان روستا جمع ميشوند وچند صلوات ميفرستند تا ديگر جوانان هم به آنهابپيوندندووقتي جمعيت زياد شد ازيک سمت ده ويا از بالاي روستا شروع مي کنند ودر در ب هر منزل اشعاري را ميخوانند ودر پايان صاحب خانه مواد خوراکي مثل گردو يا بادام يا شکلات يا نخود وکشمش ويا مواد خوراکي ديگر واگراين  مواددر خانه نبود مبلغي پول به جوانان هديه مي دهند ودر آخرسر که همه ي منازل به پايان رسيد وکيسه  ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بين افراد تقسيم مي کنند البته اگر چند جوان زيرک آن را نربايند وديگران را قال نگذارندکه اگر هم اين کار را انجام دهند از باب شوخي است ومي خواهند شادي ونشاط بيشتري به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادي کنند.اما نحوه ي انجام مراسم چنين است:يک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهايي شروع به  نام بردن اسم صاحب خانه مي کند و مثلا مي گويد :حاجي غلامحسين رابلند کنيد.همه افراد همصدا جواب مي دهند :آمين وبازهمان فرد سردسته ادامه مي دهد:بارنگ سرخ .همه باز مي گويند :آمين.با مشت پر.آمين واو ادامه مي دهد: بازن وبچه .همه مي گويند:آمين .بااشتر کجاوه .آمين.برسانيد به حج وکربلا .همه مي گويند : آمين.چون به پايان دعاي اوليه رسيدند همه ي افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذيل  ذيل ميکنند :رمضان آمدآمد رمضان  رمضان آمد با سيصد سوار  چوب برداشته که يا روزه بدار -روزه ميدارم لاغر ميشوم -گر نمي دارم کافر مي شوم حق يامحمدمحمد يا علي حق يامحمد -حسين بن علي حق يامحمد .2-آندم که سر حسين ره بر نيزه زدندحق يامحمد مرغان هوا به چهارطرف خيمه زدند حق يامحمد .مرغان هوا وماهيان در ياحق يامحمد از بهر حسين چوسنگ برسينه زدند حق يامحمد محمديا علي حق يامحمد .حسين بن علي حق يا محمد .3-
سرسنگ آجين سنگ افتيده هل علي ميرزا به جنگ افتيده حق يامحمد .هل علي ميرزا کو لشکر توحق يامحمد.کفتران خيمه زده بر سر تو حق يامحمد محمديا علي حق يامحمد حسين بن علي حق يامحمد .
4-اين سرا از کيست روبر باده حق يامحمد يک پسر دارند نودوماده حق يامحمد .اين سرا از کيست روبر روزه حق يامحمد .يک دختردارند او گلدوزه حق يامحمد محمد يا علي حق يا محمد حسين بن علي حق يامحمد.
5اين سرا از کيست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .اين سرا از کيست دهلونه دراز ما طمع داريم بشقاب پياز حق يامحمد. محمد يا علي حق يامحمد.حسين بن علي حق يامحمد .6-اين سرااز کيست خش خش ميايه(مي آيد) .طبق نقره وکشمش مييايه (مي آيد) .اين سرا از کيست حوضي کنده اند دشمنان اينار(اينهارا) بوج کنده اند 
حق يا محمد محمد يا علي حق يا محمد .حسين بن علي حق يا محمد .در اين جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پايان مي رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روي سيني آماده کرده وبه انبار دارگروه يا سر دسته ي گروه تقديم وهديه مي کند وگروه روانه ي منزل بعدي ميگرددتا همين مراسم را بر درب منازل همه  اهل روستاتکرار کنند وهديه شان را بگيرند ودرآخر سرهم بين افراد عادلانه تقسيم کنند وشب به پايان رسد.البته گاهي بعضي افراد ازباب شوخي وسرگرمي در آخرکار کيسه حاوي مواد خوراکي را درمي ربايندوفرار مي کنند ودقايقي ديگران دنبال آنها مي گردند تاربايندگان را پيدا کنند ووقتي آنها را پيدا کردند موادرا با خنده وشادي ونشاط بيشتري بين افراد تقسيم مي شود ومراسم بپايان ميرسد وهمگي به خانه هايشان با شور وشادي وشعف باز مي گردند تابراي سحري ديگر آماده شوند .اين شرح مختصر مراسم نيمه رمضاني بود در روستاي کوچ نهارجان بيرجند .محمد حسن اسايش..-----

 در روستای کوچ نهارجان بیرجندوبسیاری ازروستاهای دیگراین شهرستان رسمی زیبا به نام شوخوانی(شب خوانی)که درواقع یک نوع مناجات باخدابوده است.مرسوم بوده وهنوزهم اجرا میشودوبه شرح ذیل است که برای مخاطبان وکاربران جهان بیان میگرددویکی از رسوم زیبای ماه رمضان است.هنگام سحرکه می شوداز قدیم مردم ده باصدای خروس خانه بیدارمیشده اند وچون پاس دوم را خروس می خوانده است می فهمیده اند که حالاوقت سحر خوانی یا شوخوانی یا همان مناجات سحرماه رمضان است وناگفته نماندکه علاوه بر صدای خروس ازروی مکان ستاره های آسمان مثلا دب اکبرکه به هفت دختران هم معروف است ویاا زروی جایگاه سه استارکه همان سه ستاره روشن درآسمان است پی به وقت سحر می برده اند و یا ازروی مکان ستاره ی دیگری که به ستاره سحری در نزد مردم روستامعروف است پی می برده اند که حالا وقت اذان صبح است زیرا تاحدود 50سال پیش اصلا ساعتی در روستا وجود نداشته که باساعت بیدارشوند وبه وقت سحر یا اذان صبح پی ببرند.خلاصه چون با صدای خروس بیدارمی شده اند ویا با دیدن ستاره به وقت سحرپی میبرده اند سه یاچهارنفرکه ازآواز وصدای خوبی هم بر خورداربوده اندبه پشت بام خانه ها می رفته اند ویک نفرهم که همسایه ی مسجد بوده است بربالای بام مسجدمی رفته است وهر کدام از این شوخوانان یا شب خوانان تعدادی از اشعاری راکه ذیلا درج میگردد می خوانده اند وبه عبارتی باخدا مناجات می کرده اندتاباشنیدن صدای مناجات یاهمان شوخوانی یاشب خوانی مردم روستا بیدارشوند وسحری بخورندوآماده برای نماز صبح وگرفتن روزه بشوندواما اشعاری که می خوانده اند به ترتیب ذیل شروع میشده است که در چندقسمت به سمع ونظر خوانندگان می رسد: ابتدا می کنم زبسم الله    بعد از آن لا اله الا الله          ازمحمد مدد همی طلبم         کرمی از علی ولی الله     یاالله(کلمه یا الله بعد ازهردوبیت وبه عبارت بهتربعد از هر رباعی تکرارمیشده است) 2-گوینده ی لا اله الا اللهم     بردین محمد ورسول اللهم برذکر دوازده امامم شب وروز        خاک قدم علی ولی اللهم       یا الله 3-یارب برسالت رسول ثقلین          یارب به غزاکننده ی بدروحنین       عصیان مرا دونیمه کندرعرصات              نیمی به حسن ببخش ونیمی به حسین    یاالله 4-یارب به محمدکه علی یاور ماست           ختم همه انبیا پیغمبرماست           ازگرمی آفتاب محشر غم نیست       تا سایه ی مرتضی علی بر سرماست    یا الله 5-یارب تو مرا غلام حیدر گردان      گرراه غلط کنم مرا برگردان          گرتشنه شوم دراین بیابان نجف        سیرآب مرازحوض کوثر گردان    یا الله 6-یارب به محمدوعلی وزهرا         یارب به حسین وحسن وآل عبا             کز لطف بر آر حاجتم در دوسرا    بی منت خلق یاعلی الاعلی      یاالله 7-الله تویی ازدلم آگاه تویی          گمراه منم برنده ی راه تویی              هر مورچه ای که دم زند درته چاه ازدم زدن مورچه آگاه تویی      یا الله 8-یارب برسان توحضرت صاحب را      فرزند علی بن ابیطالب را                  کزدوری او همیشه درفریادم مانندسگی که گم کندصاحب را -    یا الله 9-یارب زکرم دری برویم بگشا راهی که دراو نجات باشد بنما             مستغنیم از هردو جهان کن بکرم جز یادتو هر چه هست بر از دل ما-    یا الله 10-یارب مکن ازلطف پریشان مارا            هرچندکه هست جرم وعصیان مارا               ذات تو غنی بوده وما محتاجیم                      محتاج به غیرخود مگردان مارا -یاالله 11-بازا بازا هرآنچه هستی بازآ             گرکافروگبر وبت پرستی باز آ          این درگه ما درگه نومیدی نیست               صد باراگرتوبه شکستی بازآ - یاالله 12- ای ذات وصفات تو مبرا زعیوب       یک نام زاسماء توعلام غیوب رحم آرکه عمروطاقتم رفت بباد           نه نوح بود نام مرا ، نه ایوب - یاالله 13-از بارگنه شدتن مسکینم پست         یارب چه شوداگرمرا گیری دست گردرعملم آنچه تراشاید نیست           اندر کرمت آنچه مرا باید هست - یاالله 14-عصیان خلایق ار چه صحرا صحراست           در پیش عنایت تو یک برگ گیاست             هرچند گناه ماست کشتی کشتی                   غم نیست که رحمت تو دریا دریاست.   یاالله 15-یارب به علی بن ابیطالب وآل              آن شیر خداوبر جهان جل جلال            کاندرسه مکان رسی به فریاد همه            اندردم نزع ومرگ وهنگام سوال.- یا الله* *-     این اشعارشوخوانی یاشب خوانی -ادامه داردکه دنبالهِ آ نرا درفرصتی دیگروبزودی تقدیم کاربران خواهم نمود.منظر باشید.محمد حسن آسایش----

 مناجات سحریا شوخوانی در روستای کوچ نهارجان -قسمت سوم :---34-یارب تو چنان کن که پریشان نشوم           محتاج برادران وخویشان نشوم

بی منت خلق خود مرا روزی ده               تا از درتو بر در ایشان نشوم.   یا الله

35-یارب زقناعتم توانگر گردان             وز نور یقین دلم منور گردان

روزی من سوخته ی سرگردان              بی منت مخلوق میسر گردان.  یاالله

36-یارب ز دو کون بی نیازم گردان         وز افسرفقر سر فرازم گردان

در راه طلب محرم رازم  گردان             زان ره که نه سوی توست بازم گردان.  یا الله

37-یارب زکمال لطف خاصم  گردان      واقف به حقایق خواصم گردان

از عقل جفاکار، دل افگار شدم              دیوانه ی خود کن وخلاصم گردان .   یا الله

38-برگوش دلم زغیب آواز رسان        مرغ دل خسته رابه پرواز رسان

یارب که به دوستی مردان رهت          این گمشده ی مرا به من باز رسان.   یا الله

39-یارب تو مرا ،به یار دمساز رسان       آوازه ی دردم به همآواز رسان

آنکس که من از فراق او غمگینم            اورا به من ومرا به اوباز رسان.  یا الله

40-ای خالق ذوالجلال وای بارخدای        تا چند روم در بدر وجای به جای

یا خانه ی امید مرا ،در بربند               یا قفل مهمات مرا در بگشای.   یا الله

41-یارب نظری برمن سر گردان کن        لطفی به من دل شده ی حیران کن

با من مکن آنچه من سزای آنم             آنچ ازکرم ولطف توزیبد آن کن. یاالله

42-یارب یارب کریمی وغفاری!           رحمان ورحیم وراحم وستاری

خواهم که به رحمت خداوندی خویش     این بنده ی شرمنده فرو نگذاری.    یا ا لله*

*-اشعار فوق که درسه قسمت تقدیم کاربران عزیز شد هر شب سحرگاهان یاهنگام سحر تعدادی ازاین ابیات توسط شوخوانان یامناجات خوانان در پشت بام مسجد ویاچندبام بلند روستا خوانده میشد وسینه به سینه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان یاد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدیاد می دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بیدار کردن  مردم خوانده شود وهیچ کس هم نمی دانست که این اشعاراز چه کسی است ومیگفتند ازقدیم بزرگان آن را میخوانده اند ودیگران وجوانان آن را از قدیمی تر ها یاد میگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زیاد وجسجوی فراوان تعدادی از این ابیات را در رباعیات ابوسعید ابی الخیریافتم وتعداد کمتری راهم در میان رباعیات خواجه عبدالله انصاری مشاهده کردم.با آرزوی سعادت برای  همه ی روزه داران.محمد حسن اسايش----
----باسمه تعالی      ------------مراسم نیمه رمضانی در روستای کوچ نهارجان بیرجند--------------
یکی از مراسم زیبایی که درماه رمضان درروستای کوچ نهارجان وبسیار ی از روستاهای دیگر  شهرستان بیرجند انجام می گیرد .مراسم نیمه رمضانی است به شرح ذیل انجام میگیردوحال وهوایی دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتی افرا د سی تا چهل ساله هم در آن شرکت میکنند .وبه شرح زیراست .ابتدا درشب میلاد امام حسن مجتبی که نیمه ماه رمضان است ساعتی که از غروب می گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در میدان روستا جمع میشوند وچند صلوات میفرستند تا دیگر جوانان هم به آنهابپیوندندووقتی جمعیت زیاد شد ازیک سمت ده ویا از بالای روستا شروع می کنند ودر در ب هر منزل اشعاری را میخوانند ودر پایان صاحب خانه مواد خوراکی مثل گردو یا بادام یا شکلات یا نخود وکشمش ویا مواد خوراکی دیگر واگراین  مواددر خانه نبود مبلغی پول به جوانان هدیه می دهند ودر آخرسر که همه ی منازل به پایان رسید وکیسه  ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بین افراد تقسیم می کنند البته اگر چند جوان زیرک آن را نربایند ودیگران را قال نگذارندکه اگر هم این کار را انجام دهند از باب شوخی است ومی خواهند شادی ونشاط بیشتری به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادی کنند.اما نحوه ی انجام مراسم چنین است:یک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهایی شروع به  نام بردن اسم صاحب خانه می کند و مثلا می گوید :حاجی غلامحسین رابلند کنید.همه افراد همصدا جواب می دهند :آمین وبازهمان فرد سردسته ادامه می دهد:بارنگ سرخ .همه باز می گویند :آمین.با مشت پر.آمین واو ادامه می دهد: بازن وبچه .همه می گویند:آمین .بااشتر کجاوه .آمین.برسانید به حج وکربلا .همه می گویند : آمین.چون به پایان دعای اولیه رسیدند همه ی افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذیل  ذیل میکنند :رمضان آمدآمد رمضان  رمضان آمد با سیصد سوار  چوب برداشته که یا روزه بدار -روزه میدارم لاغر میشوم -گر نمی دارم کافر می شوم حق یامحمدمحمد یا علی حق یامحمد -حسین بن علی حق یامحمد .2-آندم که سر حسین ره بر نیزه زدندحق یامحمد مرغان هوا به چهارطرف خیمه زدند حق یامحمد .مرغان هوا وماهیان در یاحق یامحمد از بهر حسین چوسنگ برسینه زدند حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد .حسین بن علی حق یا محمد .3-
سرسنگ آجین سنگ افتیده هل علی میرزا به جنگ افتیده حق یامحمد .هل علی میرزا کو لشکر توحق یامحمد.کفتران خیمه زده بر سر تو حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد حسین بن علی حق یامحمد .
4-این سرا از کیست روبر باده حق یامحمد یک پسر دارند نودوماده حق یامحمد .این سرا از کیست روبر روزه حق یامحمد .یک دختردارند او گلدوزه حق یامحمد محمد یا علی حق یا محمد حسین بن علی حق یامحمد.
5این سرا از کیست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .این سرا از کیست دهلونه دراز ما طمع داریم بشقاب پیاز حق یامحمد. محمد یا علی حق یامحمد.حسین بن علی حق یامحمد .6-این سرااز کیست خش خش میایه(می آید) .طبق نقره وکشمش مییایه (می آید) .این سرا از کیست حوضی کنده اند دشمنان اینار(اینهارا) بوج کنده اند 
حق یا محمد محمد یا علی حق یا محمد .حسین بن علی حق یا محمد .در این جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پایان می رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روی سینی آماده کرده وبه انبار دارگروه یا سر دسته ی گروه تقدیم وهدیه می کند وگروه روانه ی منزل بعدی میگرددتا همین مراسم را بر درب منازل همه  اهل روستاتکرار کنند وهدیه شان را بگیرند ودرآخر سرهم بین افراد عادلانه تقسیم کنند وشب به پایان رسد.البته گاهی بعضی افراد ازباب شوخی وسرگرمی در آخرکار کیسه حاوی مواد خوراکی را درمی ربایندوفرار می کنند ودقایقی دیگران دنبال آنها می گردند تاربایندگان را پیدا کنند ووقتی آنها را پیدا کردند موادرا با خنده وشادی ونشاط بیشتری بین افراد تقسیم می شود ومراسم بپایان میرسد وهمگی به خانه هایشان با شور وشادی وشعف باز می گردند تابرای سحری دیگر آماده شوند .این شرح مختصر مراسم نیمه رمضانی بود در روستای کوچ نهارجان بیرجند .محمد حسن اسایش..-----

 مناجات سحریا شوخوانی در روستای کوچ نهارجان -قسمت سوم :---34-یارب تو چنان کن که پریشان نشوم           محتاج برادران وخویشان نشوم

بی منت خلق خود مرا روزی ده               تا از درتو بر در ایشان نشوم.   یا الله

35-یارب زقناعتم توانگر گردان             وز نور یقین دلم منور گردان

روزی من سوخته ی سرگردان              بی منت مخلوق میسر گردان.  یاالله

36-یارب ز دو کون بی نیازم گردان         وز افسرفقر سر فرازم گردان

در راه طلب محرم رازم  گردان             زان ره که نه سوی توست بازم گردان.  یا الله

37-یارب زکمال لطف خاصم  گردان      واقف به حقایق خواصم گردان

از عقل جفاکار، دل افگار شدم              دیوانه ی خود کن وخلاصم گردان .   یا الله

38-برگوش دلم زغیب آواز رسان        مرغ دل خسته رابه پرواز رسان

یارب که به دوستی مردان رهت          این گمشده ی مرا به من باز رسان.   یا الله

39-یارب تو مرا ،به یار دمساز رسان       آوازه ی دردم به همآواز رسان

آنکس که من از فراق او غمگینم            اورا به من ومرا به اوباز رسان.  یا الله

40-ای خالق ذوالجلال وای بارخدای        تا چند روم در بدر وجای به جای

یا خانه ی امید مرا ،در بربند               یا قفل مهمات مرا در بگشای.   یا الله

41-یارب نظری برمن سر گردان کن        لطفی به من دل شده ی حیران کن

با من مکن آنچه من سزای آنم             آنچ ازکرم ولطف توزیبد آن کن. یاالله

42-یارب یارب کریمی وغفاری!           رحمان ورحیم وراحم وستاری

خواهم که به رحمت خداوندی خویش     این بنده ی شرمنده فرو نگذاری.    یا ا لله*

*-اشعار فوق که درسه قسمت تقدیم کاربران عزیز شد هر شب سحرگاهان یاهنگام سحر تعدادی ازاین ابیات توسط شوخوانان یامناجات خوانان در پشت بام مسجد ویاچندبام بلند روستا خوانده میشد وسینه به سینه ونسل به نسل آنرا ازبزرگان یاد گرفته بودندوحفظکرده بودند .وبه نسل بعدیاد می دادند تا درهرسحر ماه رمضان جهت بیدار کردن  مردم خوانده شود وهیچ کس هم نمی دانست که این اشعاراز چه کسی است ومیگفتند ازقدیم بزرگان آن را میخوانده اند ودیگران وجوانان آن را از قدیمی تر ها یاد میگرفته اند.اما بنده بعد ازمطالعت زیاد وجسجوی فراوان تعدادی از این ابیات را در رباعیات ابوسعید ابی الخیریافتم وتعداد کمتری راهم در میان رباعیات خواجه عبدالله انصاری مشاهده کردم.با آرزوی سعادت برای  همه ی روزه داران.محمد حسن اسايش----
----باسمه تعالی      ------------مراسم نیمه رمضانی در روستای کوچ نهارجان بیرجند--------------
یکی از مراسم زیبایی که درماه رمضان درروستای کوچ نهارجان وبسیار ی از روستاهای دیگر  شهرستان بیرجند انجام می گیرد .مراسم نیمه رمضانی است به شرح ذیل انجام میگیردوحال وهوایی دارد که تما م جوانان ونوجوانان وحتی افرا د سی تا چهل ساله هم در آن شرکت میکنند .وبه شرح زیراست .ابتدا درشب میلاد امام حسن مجتبی که نیمه ماه رمضان است ساعتی که از غروب می گذرد وهمه افراد شام را صرف کرده اند .جوانان در میدان روستا جمع میشوند وچند صلوات میفرستند تا دیگر جوانان هم به آنهابپیوندندووقتی جمعیت زیاد شد ازیک سمت ده ویا از بالای روستا شروع می کنند ودر در ب هر منزل اشعاری را میخوانند ودر پایان صاحب خانه مواد خوراکی مثل گردو یا بادام یا شکلات یا نخود وکشمش ویا مواد خوراکی دیگر واگراین  مواددر خانه نبود مبلغی پول به جوانان هدیه می دهند ودر آخرسر که همه ی منازل به پایان رسید وکیسه  ها در دست ا نباردار پرشد آنرا بین افراد تقسیم می کنند البته اگر چند جوان زیرک آن را نربایند ودیگران را قال نگذارندکه اگر هم این کار را انجام دهند از باب شوخی است ومی خواهند شادی ونشاط بیشتری به جوانان دست دهدوآن شب را خوش باشند وشادی کنند.اما نحوه ی انجام مراسم چنین است:یک نفر بزرگتر که آشنا به مراسم ومسلط بر آن است به تنهایی شروع به  نام بردن اسم صاحب خانه می کند و مثلا می گوید :حاجی غلامحسین رابلند کنید.همه افراد همصدا جواب می دهند :آمین وبازهمان فرد سردسته ادامه می دهد:بارنگ سرخ .همه باز می گویند :آمین.با مشت پر.آمین واو ادامه می دهد: بازن وبچه .همه می گویند:آمین .بااشتر کجاوه .آمین.برسانید به حج وکربلا .همه می گویند : آمین.چون به پایان دعای اولیه رسیدند همه ی افراد هماهنگ شروع به خواندن اشعار ذیل  ذیل میکنند :رمضان آمدآمد رمضان  رمضان آمد با سیصد سوار  چوب برداشته که یا روزه بدار -روزه میدارم لاغر میشوم -گر نمی دارم کافر می شوم حق یامحمدمحمد یا علی حق یامحمد -حسین بن علی حق یامحمد .2-آندم که سر حسین ره بر نیزه زدندحق یامحمد مرغان هوا به چهارطرف خیمه زدند حق یامحمد .مرغان هوا وماهیان در یاحق یامحمد از بهر حسین چوسنگ برسینه زدند حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد .حسین بن علی حق یا محمد .3-
سرسنگ آجین سنگ افتیده هل علی میرزا به جنگ افتیده حق یامحمد .هل علی میرزا کو لشکر توحق یامحمد.کفتران خیمه زده بر سر تو حق یامحمد محمدیا علی حق یامحمد حسین بن علی حق یامحمد .
4-این سرا از کیست روبر باده حق یامحمد یک پسر دارند نودوماده حق یامحمد .این سرا از کیست روبر روزه حق یامحمد .یک دختردارند او گلدوزه حق یامحمد محمد یا علی حق یا محمد حسین بن علی حق یامحمد.
5این سرا از کیست روبرقبرستان پدرم گفته برو خرما بستان .این سرا از کیست دهلونه دراز ما طمع داریم بشقاب پیاز حق یامحمد. محمد یا علی حق یامحمد.حسین بن علی حق یامحمد .6-این سرااز کیست خش خش میایه(می آید) .طبق نقره وکشمش مییایه (می آید) .این سرا از کیست حوضی کنده اند دشمنان اینار(اینهارا) بوج کنده اند 
حق یا محمد محمد یا علی حق یا محمد .حسین بن علی حق یا محمد .در این جاخواندن اشعار در درب منزل اول به پایان می رسد .صاحب خانه هر چه در خانه داشته باشد روی سینی آماده کرده وبه انبار دارگروه یا سر دسته ی گروه تقدیم وهدیه می کند وگروه روانه ی منزل بعدی میگرددتا همین مراسم را بر درب منازل همه  اهل روستاتکرار کنند وهدیه شان را بگیرند ودرآخر سرهم بین افراد عادلانه تقسیم کنند وشب به پایان رسد.البته گاهی بعضی افراد ازباب شوخی وسرگرمی در آخرکار کیسه حاوی مواد خوراکی را درمی ربایندوفرار می کنند ودقایقی دیگران دنبال آنها می گردند تاربایندگان را پیدا کنند ووقتی آنها را پیدا کردند موادرا با خنده وشادی ونشاط بیشتری بین افراد تقسیم می شود ومراسم بپایان میرسد وهمگی به خانه هایشان با شور وشادی وشعف باز می گردند تابرای سحری دیگر آماده شوند .این شرح مختصر مراسم نیمه رمضانی بود در روستای کوچ نهارجان بیرجند .محمد حسن اسایش..

البشارت که عيان مهر فروزان آمد        ظاهر از پرده ي عصمت رخ جانان آمد

سر زد ازبرج نبوت مه رخشنده ي دين    روشن از نور رخش عالم امکان آمد

دختر ختم رسل هادي کل ،شاه سبل    از پسرده عيان چون مه کنعان آمد

دسته دسته ملک از عالم بالا بزمين         بهر ديدار رخش خرم وخندان آمد

عزت وفضل وشرافت بنگر زامر خدا     سوي زهرا زجنان حوري وغلمان آمد

ساره وآسيه ومريم وکلثوم زبهشت    از پي خدمت آن زهره ي تابان آمد

آنچنان نور رخ دخت نبي جلوه نمود       که قصور همه ي مکه نمايان آمد

نه همين مکه منور شده از طلعت او      زسما ـابسمک يکسره رخشان آمد

شده از مکه همان نور نمايان که بطور     سالهادر طلبش موسي عمران آمد

بهر اين نور که در صلب خليل الله بود       نارنمرود به يک لحظهگلستان آمد

گر نبردي بزبان نوح نبي نامش را        کي نجات از يم وگرداب وزطوفان آمد

يوسف مصر گراين نام نخواندي بزبان    کينجاتش زچه وگوشه ي زندان آمد

چون نيايد زازل تابه ابد همتايش         همسرش شير خدا حامي قر آن امد

زين دودرياي فضيلت که بهم شد واصل   خارخ از ايندو نکو لولوء و مرجان آمد

نه همين ام ابيها نبي اش خوانده زحق     ام فضل ،ام کتاب ، ام امامان آمد 

شب مولود مهين دخت نبي فاطمه شد  عرش پرنور شد وفرش چراغان آمد

تاکه تبريگ بگويد بجهان شيعه        {کربلايي} زسوي نوحه سرايان آمد 

اثر طبع شاد روان نادعلي کربلايي-پدر سه شهيد -به نقل ازارمغان کربلا کتاب سوم -ص63-64--انتشارات خزر -بوذرجمهري سابق (15